1949 mezunları 2024 Homecoming’de olabilselerdi 75. yıldönümünü kutlayacaklardı. Bu sınıftan Dr. Gabriel Muruve (TAC'49) Şubat 2024’te Kanada’da yaşama veda etti. Değerli eşi Noella Hanımdan gelen bilgilerle düzenlediğim yaşam öyküsü Bizletter’da sizlerle paylaşıyorum. Huzur içinde uyusun.
Yazı: Nihat Taner (TAC’68)
Catherine Chamy (Katerina Şamî) 1872 yılında Halep’te doğdu. Genç bir kızken “posta siparişi gelin” olarak Arjantin’in başkenti Buenos Aires’e gitti ve orada İlyas Habib ile evlendi. Çiftin Habib ve Viktor adında iki oğulları, ardından 1904’te kızları Gertrude dünyaya geldi. İlyas Habib bir sene sonra vefat edince Katerina çocuklarıyla Halep’e geri döndü, Gertrude henüz altı aylıktı. Katerina’nın Jülyet adında bir kız kardeşi vardı. Halep’te yaşayan Jülyet Hanım Jül Şaşati ile evlenmiş ve çiftin beş çocukları olmuştu. Katerina’nın dönüşünden bir süre sonra Jülyet doğum sırasında vefat etti. Jül Şaşati baldızı Katerina ile ikinci evliliğini yaptı. Yeni evliler sekiz çocuklarıyla beraber 1906-1907 döneminde Halep’ten yıllarda küçük ve sakin kıyı kenti olan Mersin’e göçtüler. Çiftin Polycarius ismini verdikleri oğulları Mersin’de dünyaya geldi. Kentin tanınmış gayrimüslim aileleri arasında Nadir, Butros, Halep kökenli Şaşati ve Lübnan, Trablusşam’dan gelmiş Mroué (Muruve) ailesi bulunuyordu.
Gertrude Habib ve Nikola Muruvé 7 Haziran 1928’de evlendiler. Gertrude Maruni (Katolik) kilisesine, eşi Rum Ortodoks Kilisesi’ne mensuptu. Çiftin Martha adında bir kızları ve ardından 26 Aralık 1930’da Gabriel Nikola adını verdikleri oğulları dünyaya geldi. İki kardeş 1937’de açılan İleri İlkokulu’nda okudular. Gabriel 1942 haziranında mezun oldu. Yakınları ona Gabriel yerine Gabo diyorlardı. Muruve ailesi sıcak yaz aylarında Fındıkpınarı Yaylası’na çıkıyordu. Gabo’nun delikanlılık yıllarında yayla tercihi Gözne oldu. Gabo ve arkadaşları Gözne Kalesi’ne çıkar, bazen de yüzmeye Kızkalesi Sahili’ne giderlerdi. Bisikletle Gülek Boğazı’na gidişleri, Cennet-Cehennem gezileri anılarında hep taze kalmıştı. Gabo ortaokul ve liseyi Tarsus Amerikan Koleji’nde okudu. Burada yakın dostluk kurduğu arkadaşları arasında İlyas Halil bulunuyordu. 1949’da TAC’den mezun oldular.
Aylardan Haziran, vakit öğle üstü. Güneş tepede sarı şapka. Güzel İrina’nın özlediğim gamzeleri gölge. İlik kestane. Eteği kelebek kanadı, titriyor içimde. Rüzgârdan. Okul bitmek üzereydi. Mersin-Tarsus tren yolculuğu uzun olacaktı. Sınavlara hazırlanmak için hafta sonu okulda kalmıştık. Tarsus Belediye Parkı’nda havuzun kıyısında ders çalışıyorduk. Hava, çağla bahar. Dal araları, yeşil başlı kuşlar. Kulağımda cıvıltılar. Seslerden, kokulardan sarhoş. Bahar heyecanını nefesimde duyuyorum İrina’yı parkta bulamayınca.
Gabriel Muruve, Ahmet Öztep, Yüksel Erdil, Arif Nihat Asya’nın şiirlerini gözden geçiriyorlar. Öten kuşlara kulak tıkamış, Hoca’nın “Bayrak” şiirini ezberliyorlar. Sınavlara boş vermiş, İrina’ya yazdığım şiiri bitirmeye çabalıyordum. (1)
Gabriel Muruve, İleri İlkokulu Mezun Defteri
İlyas Halil’in bu öyküsünde bahsi geçen edebiyat öğretmeni ve şair Arif Nihat Asya o dönemde Kolej’de derse giriyordu.
“Ey mavi göklerin kızıl ve beyaz süsü/Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü” diye başlayan “Bayrak” şiiri ile ünlenmişti. Halil’in gençlik aşkı İrina Köşkeryan ileride eşi olacaktır (Irene Halil). Gabo da İrina’nın kardeşi Noella ile arkadaştı. Köşkeryanların Kilikya Ermenisi olan babalarının aile geçmişi Bizans dönemine, Ermenistan’ın Bizans İmparatorluğu’na bağlanıp paganizmden Hristiyanlığa döndüğü 6. yüzyıla kadar gidiyordu. Anneleri Rum Ortodoks olup Halep-Beyrut çevresinden geliyordu.
Evleri günümüzde Nobel Oteli’nin olduğu köşedeydi.
Gabo 1949 Haziran’ında girdiği Olgunluk İmtihanı’nı başarıyla geçti. Böylece Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi FKB (Fizik-Kimya-Biyoloji) programına girmeye hak kazandı. Tıp Fakültesi’ne devam etti ve 1955 yazında mezun oldu. Askerliğini Ankara Maltepe’de sıhhiye teğmeni olarak yaptı. ABD askeri yardım heyeti JAMMAT (Joined American Military Mission Aid Turkey) personelinin sağlık durumunu takip ediyor ve Kara Kuvvetleri Sağlık Grubu tercümanı olarak hizmet veriyordu. Ardından Mamak Muhabere Okulu’nda hekim olarak görev yaparak askerliğini tamamladı.
Gabriel Muruve 3 Temmuz 1957’de Kanada’nın Montréal kentine giderek McGill Üniversitesinde ihtisasına başladı. Nişanlısı Noella 10 Şubat 1962’de Kanada’ya geldi. Noella ve Gabo 17 Şubat 1962’de Montréal yakınındaki, Noella’nın kız kardeşi Martha ve eniştesi George Aburus’un yaşadığı Blainville’de evlendiler. Genç çift aynı ay içinde batı Kanada’ya, Manitoba eyaletinin Winnipeg kentine taşındılar. Dr. Muruve Çocuk Hastanesi’nde asistan olarak çalışmaya başladı. İlk başta bir sene olarak kalmayı düşündükleri Winnipeg’de bir ömür geçireceklerini elbette bilmiyorlardı. 1963 başında Gabo Winnipeg’deki Manitoba Kliniği’nde Pediatri bölümünde baş asistan oldu. Çiftin Nicolas André (14.08.1963), Daniel Abraham (17.07.1964) ve Richard Gabriel (11.12.1968) adında üç oğulları oldu.
Dr. Muruve Eylül 1964’te AAP (Amerikan Pediatri Akademisi)’ne kabul edildi, Kasım 1964’de Kanada Pediatri Uzmanı oldu. 1974 Eylül’ünde FRCP© (Fellow Royal College Pediatrics of Canada) üyeliğine seçildi. Gabriel fırsat buldukça Türkiye’yi ziyaret ediyor, akraba ve arkadaşları ile buluşuyordu. Tarsus Amerikan Koleji’ne ayrı bir tutkuyla bağlıydı. Her gelişinde mutlaka okulunu, Mersin’i, Gözne ve Kızkalesi’ni görmeye çalışırdı. Tıp Fakültesi mezunlarının yıllık toplantılarına katılmaya da gayret ederdi. Uzun ve sağlıklı bir yaşam süren Dr. Muruve 26 Şubat 2024 Pazartesi günü vefat etti. Ailesi ölümünü şu mesajla duyurdu:
Dr. Gabriel Muruve’nin 93 yaşında vefat ettiğini büyük bir üzüntüyle duyuruyoruz.
Dr. Muruve, evinde, ailesi ve hayatının aşkı Noella’nın yanında, huzur içinde yaşama veda etti.
Dr. Muruve, Montreal’deki McGill Üniversitesi’nde Pediatri eğitimini tamamlamak üzere 1957 yılında ailesinden Kanada’ya göç eden ilk kişiydi. Kanada’ya geldikten sonra 1962’de Noella ile evlendi ve genç çift, bir dizi aile üyesine onların izinden gelmeleri için ilham verdi. Çocuk Hastanesi’ndeki Baş Asistanlık pozisyonu onları Winnipeg’e götürdü ve burada yerleştiler.
Dr. Muruve çok saygın, müşfik bir insan ve hekimdi. 50 yılı aşkın bir süre Pediatrik Tıp alanında çalıştığı Manitoba Kliniği’nin ilk ortaklarından biriydi. Kariyeri boyunca binlerce hayata dokundu, Manitoba’daki birçok çocuğa ve aileye yardım etti. Hastaları onu sevdi ve onun tıp konusundaki sağduyulu yaklaşımını ve keskin klinik zekasını takdir etti.
Dr. Muruve’nin ailesiyle, arkadaşlarıyla, gezilerle ve açık havayla dolu sağlıklı bir yaşamı vardı. Müthiş bir mizah anlayışı vardı, hikayeleri ve deneyimleri efsaneydi. Son sözleri şu oldu: “Pişman değilim. Hayatta istediğim her şeyi yaptım.”
Dr. Muruve’nin anısı eşi Noella, üç oğlu Nicolas (Carolyn George), Daniel (Suzanne Gaultier), Richard ve sekiz torunuyla yaşayacak. Gerçekten özlenecek ama mirası ailesinde; yaşamı boyunca akıl hocalığı yaptığı ve baktığı herkeste yaşayacak.
Ailesi onun yaşamının özel bir kutlamasını Montreal’de düzenleyecek.
Dr. Gabriel Muruve’yi saygıyla anıyoruz.
Teşekkür: Bilgi ve belge paylaşımı için Sayın Noella Muruve’ye teşekkür ederim.
Lilian ve Gabriel Muruve.
1. Arif Nihat Hoca, Plaza Dona Elvira, İlyas Halil Ekim 2009
(BizLetter Haziran sayısında yayımlanmıştır. Yazıya buradan ulaşabilirsiniz.)
